BizimKokpit Havacılık ve Pilotaj Meraklılarına
Bilim adamları hava alanlarında size vakit kazandırmak için bir algoritma geliştirdi
Aranızdan sık uçanlar hava alanlarındaki kuyruklarda çok fazla vakit harcandığını bilirler. Bu problem sadece yolcular için değildir, aynı zamanda uçuşlarda da tıkanıklığa ve beklemelerden dolayı hava yolları için fazla yakıt harcanmasına yol açar. Araştırmacılar şu sıralar, insanların ve uçakların daha verimli bir akışa neden olabileceği bir bilgisayar modeli geliştirdiler.
Yeni algoritma, özellikle hava durumunu, pistteki güncel trafiği ve günlük uçuş programlarını dikkate alarak, yolcuların uçağa bindikten uçağın kalkışına kadarki bekleme süresine odaklandı. Model bu ve benzeri tüm değişkenleri hesaba katarak, hava trafik kontrolörlerine uçakları ne zaman hareket ettirmeleri gerektiğine ve onları ne zamana kadar kapıda veya park yerinde tutacaklarına yardımcı olabilecek.
MIT’nin ilgili çalışma takımından biri olan Hamsa Balakrishnan “Saha testlerimiz bize uçakları park yerinde bekleterek taksi sürelerini %20 oranında azaltabilecek bazı periyotların olduğunu gösterdi. Körükteki veya park yerindeki motorları çalışmayan her uçak, motorları rölantide çalışmadığı için 16 ila 20 galon (60 ila 75 litre) yakıt tasarrufu sağlamaktadır” diyor.
Bu yeni çalışma, Balakrishnan’ın daha önceki bir başka çalışmasına dayanıyor. Balakrishnan 2007’de John F. Kennedy Uluslararası Havalimanı, Newark Liberty Uluslararası Havalimanı ve ABD’deki Philadelphia Uluslararası Hava limanındaki kalkış paternlerini inceleyen ekibin bir parçasıydı ve çalışma sırasında bu merkezlerin zamanın yüzde 10 ila 20’sinde sıkışık olduğu tespit edildi. Örneğin Newark’ta, uçaklar pistten kalkış için 52 dakikaya kadar sırada bekleye biliyorlardı.
Modelin, 2007 ve 2010 yıllarındaki gerçek tarihsel verileri kullanarak test edildiğinde, bekleyen kuyruk uzunluklarını artı eksi iki uçak doğru olarak tahmin ettiği bulundu. Hava trafik kontrolörlerinin, belirli eylemlerin sonuçlarının, kalkmak için bekleyen diğer uçaklara ve toplam gecikme süresine ne olacağını görmek için sonunda bu algoritmayı kullanması beklenmektedir.
Balakrishnan diyor ki “Sadece 10 uçağın 15 dakika içinde kalkış yapma olasılığı olduğunu tahmin ediyorsanız, muhtemelen park yerlerinden 25 uçağı serbest bırakmazsınız,” “Sonuçta, yerdeki çok trafikle sıkışmamak ve aynı zamanda pisti de boş bırakmamak için serbest bırakmanız gereken yani park yerinden hareketine müsaade etmek için doğru sayıda uçağı bulmak istiyorsunuz.”
Ülkenin diğer hava limanlarında daha çok testler yapılacak fakat modeli uygulamak kolay olmakla beraber çok yakın zamanda devreye giremeyeceği belirtiliyor. Havacılık otoriteleri, önümüzdeki yıllarda ABD hava alanlarında “yaygın trafik sıkışıklığı” beklemekte olup, bu model de kalkış ölçümü (metering) için mücadele etmenin en iyi yollarından biri olarak durmaktadır.
Araştırma “Transportation Science” dergisinde yayımlanmıştır.
Matematik her şeyi çözer.
DAVID NIELD 15 Ocak 2012
Çeviren: Kaptan Gökhan Karakuş
