Fitness to Fly – Pilot Sağlığı

PİLOTLARIN SAĞLIĞI

Pilotların meslekleri boyunca fiziksel ve ruhsal sağlıklarını muhafaza etmeleri çok önemli ve oldukça zordur. Çünkü herkes gibi günlük hayatın streslerinden başka meslekî streslere de maruz kalmaktadırlar. İşte bu nedenledir ki her yıl periyodik sağlık muayenelerine sevk edilirler. Ruh ve beden sağlıkları devamlı kontrol edilir.

Pilot kendini uçuşa elverişli hissetmiyorsa bunu ifade ederek uçuş yapmayabilir.

ICAO, IATA ve IFALPA işbirliği ile hazırlanan “Fitness to Fly – A Medical Guide for Pilots” sağlık risklerinizi sınırlandırmanızı ve kendi hedeflerinizi ve stratejilerinizi belirlemenizi sağlayan ve sağlıkla uçmayı ve dengeli bir yaşam tarzını sürdürmek için hazırlanmış eğitici bir koruyucu hekimlik el kitabıdır. Pilotların kariyerleri sırasında karşılaştıkları sağlık riskleri ve bu riskleri azaltmalarına yardımcı olan tıbbi önerilere odaklanmaktadır.

Bu el kitap ayrıca pilotların yıllık periyodik muayenelerinde, uçmak için gereken tıbbi şartları ve gereksinimleri ve bu şartları yerine getirmelerine yardımcı olabilecek önleyici tedbirleri almak için tasarlanmıştır.

Bu kılavuzda yer alan öneriler, aynı zamanda kabin ekibi, hava trafik kontrolörleri ve havacılık endüstrisinde çalışan herkes için de geçerlidir. Havacılık personelinin kişisel sağlığını kariyerleri boyunca geliştirmeye yardımcı olacak ve uzun vadede tüm havacılık paydaşları için olumlu sonuçlar sağlayacaktır.

KISACA;
Günümüzde pilotların karşılaştığı en yaygın sağlık sorunlarını anlamak.
Zihinsel ve fiziksel sağlığa yönelik önemli riskleri nasıl azaltacağınızı öğrenmek.
Optimum uçuş performansı için beslenmenizi, uykunuzu ve ilaçlarınızı yönetmek.

için bu yazıyı okuyunuz.

KARDİYOVASKÜLER (KALP – DAMAR HASTALIKLARI) RİSKİ ANLAMAK

BU UYARI BELİRTİLERİNDEN HERHANGİ BİRİNİ YAŞIYOR MUSUNUZ ?

1. Düzensiz kalp atışı
2. Göğüste basınç, sıkışma veya ağrı
3. Baş dönmesi
4. Zor nefes alma veya nefes darlığı

Eğer cevabınız evet ise, bu 4 önemli risk altında olabilirsiniz:

Kalp krizi
Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
İnme – Felç
Aritmi (düzensiz veya anormal kalp ritmi)

BU RİSKLERİ AZALTACAK VE OPTİMUM KARDİYOVASKÜLER SAĞLIĞI SAĞLAYACAK 7 YOL:

Aktif olun!
Kan yağ (lipid) seviyenizi anlayın
Kan basıncınızı yönetin
Sağlıklı bir diyet uygulayın
Sağlıklı bir kiloyu koruyun
Diyabet riskini anlayın
Sigara içmeyi bırakın

Tavsiyeler:
Düzenli egzersiz yapın
Yeterli su için
Diyet ve kilonuzu yönetin
Yeterli uyuyun
Kronik stresleri azaltın
Alkol kullanmayın

RUH ve ZİHİN SAĞLIĞINI KORUMAK

Pilotların kariyerleri boyunca duygusal ve zihinsel strese neden olabilecek çeşitli zorlukları vardır:

Bir pilotun ruh sağlığına yönelik zorluklar.

İş güvensizliği
İş/yaşam dengesi
Havacılık endüstrisindeki değişimler
Sosyal / ilişki zorluğu
Finansal konular
Kaygıya neden olan düzenli test ve sınavlar
Hastalık
Bitkinlik/uykusuzluk
Saat dilimi değişikliklerine uyum sağlama
Düzensiz çalışma saatleri

OPTİMUM RUH ve ZİHİN SAĞLIĞI VE MUHAFAZASI İÇİN 5 PRATİK YOL:

Başkalarına verin: Diğerlerine de zaman ayırın. İlişkilerinizi besleyin.
Dikkatli olun: Dikkatinizi şu ana odaklayın. Elinizdeki iş harici düşüncelerden uzaklaşın.
Başkaları ile sosyal bağlantılar kurun: Zaman geçirmek için yaratıcı yollar bulun. Arkadaşlarla irtibatta (iletişim halinde) kalın.
Aktif olun: Sevdiğiniz ve sürdürdüğünüz bir aktivite bulun. Haftada 75/150 dakika egzersiz yapın
öğrenmeye devam et: Kendinle yarış. İşyerinin dışında hobiler edinin.

ALKOL VE İLAÇLARIN PERFORMANS VE SAĞLIK ÜZERİNE ETKİSİ

Alkol veya diğer psiko-aktif maddelerin sorunlu kullanımı uçuş emniyeti üzerinde açık riski oluşturur. Diğer çeşitli zararlı etkileri arasında, aşağıdakiler alkol alımının bazı etkileridir:

Karar vermeyi olumsuz etkileyebilecek artan kendine güven ve azalan kaygı
Koordinasyon sorunları
Bozulmuş reaksiyon süresi ve çift görme
Mesafe veya sürat muhakeme hataları

ALKOLUN KISA SÜRELİ ETKİLERİNDEN YARALANMALARIN RİSKİ

Düşük Seviye Alkol Alımında Karar verme etkilenir:

Riske dayalı kararların değer düşüklüğü
Değişen duruma cevap vermek için daha az yetenek
Mesafe ve sürat muhakeme hataları
Denge / koordinasyon kaybı

Yüksek Seviye Alkol zehirlenmesi:

Şaşkınlık – karıştırma
Kusma
Nöbetler
Bilinç kaybı

Alkol alımı oranı:
Bir şişenin 3’te 2’sinin 3-6 saat içinde tüketilmesi riski oldukça artırır.

ALKOL KULLANIMINDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİ MİNİMİZE ETMENİN 9 PRATİK YOLU:

İçme alışkanlığınızı değerlendirin/belirleyin; Denetim anketi alın.
Şirketinizin alkol politikasına uygun hareket edin.
Ülkenizdeki içme kurallarını öğrenin.
Farklı içeceklerdeki alkol miktarları / oranları hakkında bilgi edinin; (alkollü içkiler %40, bira %5, şarap %12)
Makul bir içme seviyesi ayarlayın;
Kısa sürede çok fazla içmeyin; etkisi 72 saate uzayabilir.
Haftanın belli günleri içmeyin.
Alkolün kısa süreli etkilerini hafifletin: Yerine Su için, içmeden önce yemek yiyin.
Nereden yardım arayacağınızı bilin.

KANSER HAKKINDA NE BİLİYORUZ

Çalışmalar, profesyonel pilotlarda kanser oranının, genel nüfusa göre genellikle daha düşük olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, UV güneş ışınlarına maruz kalmadan dolayı pilotlarda artmış cilt kanseri sıklığı bildirilmiştir.

Diğer kanser türleri beş ana yaşam tarzı riskinden kaynaklanmaktadır:
yüksek vücut kitle indeksi,
düşük meyve ve sebze tüketimi,
fiziksel aktivite eksikliği,
tütün kullanımı ve alkol kullanımı.

KANSERİN RİSKİNİ EN AZA İNDİRMEK İÇİN 8 PRATİK YOL:

Sigarayı bırakın
Sağlıklı bir diyet uygulayın
Sağlıklı kilonuzu muhafaza edin.
Alkolü azaltın
Güneş yanağından kaçının
Aktif olun
Belirgin enfeksiyon risklerini azaltın
Kanser tarama testlerini yaptırmanız gereken bir sağlık uzmanıyla görüşün.

CİLT KANSERİ KONTROL LİSTESİ (CHECKLIST)

Bilerek güneşte yanmayın
Güneşin en yüksekte olduğu 9-15 saatlerinde gölgede kalın.
Mümkün olduğu kadar vücudunuzu kapatan giysiler kullanın.
Başınızı, yüzünüzü, ensenizi geniş şapka ve gözlüklerle koruyun.
15 (SPF) faktör ve üstü güneş koruyucuları kullanın. Sizi hem UVA hem de UVB’ye karşı korumalıdır.
Solaryumda bronzlaşmaktan, kabin veya güneş lambası kullanmaktan kaçının.

KAS-İSKELET YARALANMALARI SAĞLIK RİSKLERİNİZİ NASIL AZALTABİLİRSİNİZ?

Kas ve iskelet sistemi sorunları, pilotlarda, hem dikkatin dağılması hem de performans düşüşleri nedeniyle uçuş emniyeti açısından riski oluşturma potansiyeline sahip olup, geçici ve de uzun vadede, uygunsuzluğun en yaygın nedenleri arasında sürekli olarak yer almaktadır.
Sırt ağrısı, pilotlarda en önemli kas-iskelet problemi iken, göz önünde bulundurulması gereken başka tür kas iskelet sistemi rahatsızlıkları da (örneğin, spor yaralanmaları ve ev temelli aktivitelerle ilgili olanlar) vardır.

EN YAYGIN KAS VE İSKELET YARALANMALARI:

Sırt ağrısı; yılda nüfusun %10’unun çektiği sırt ağrısı pilotlar için rahatsızlığın ana sebeplerindendir. Daha çok helikopter pilotları etkilenir.
Ev kazaları / yaralanmaları: yılda nüfusun %3.7’si
Spor sakatlıkları: yılda nüfusun %3.1’i

KAS VE İSKELET YARALANMA RİSKİNİ AZALTACAK 9 PRATİK YOL:

Aktif olun!
Fiziksel aktivite seviyelerini yavaş yükseltin ve spor aktivitesinden önce ısının.
İyi hissetmiyorsanız egzersiz yapmaktan kaçının.
Ergonomik doğal bir duruş edinin.
Belinizi düz tutun ve ağır kaldırırken eğilmeyin.
Sağlıklı bir kiloyu muhafaza edin.
Kazalara veya düşmelere karşı kendinizi koruyun.
sigarayı bırakın.
Daha az oturun, daha çok hareket edin – yerleşik hayat tarzı riskini azaltın.

İYİ BİR EGZERSİZ PROGRAMI ŞUNLARDAN OLUŞMALIDIR.

Aerobik fitness; (koşu, yürüyüş, merdiven çıkma)
Temel egzersizler; (karın kasları, sırt altı ve pelvis-alt karın)
Kuvvet çalışması; (şınav, çömelme, ağırlık çalışması)
Denge çalışması; (tek ayak duruş ve değiştirme)
Esneklik ve germe; (kaslar ısındıktan sonra)
BESLENME VE KİLO KONTROLÜ

Pilotlar için ana sağlık risklerinden biri sağlıksız bir diyettir. Obezite, bir dizi kronik sağlık durumuna bağlıdır. Diyabet, profesyonel pilotlarda uzun süreli uygunsuzluğa neden olan ve diyet ve kilo sorunlarıyla bağlantılı olan ilk 10 hastalıktan biridir.

Sağlıklı kilo kaybı bir “diyet” veya “program” hakkında değildir. Günlük beslenme ve egzersiz alışkanlıklarındaki yaşam tarzı değişiklikleri ile ilgilidir.

Beden Kitle Endeksi = Ağırlık (kg) / Boy2 (m)

Bu formül (BKE) en çok kullanılmasına rağmen bazı limitleri mevcuttur; alternatif ölçüm (bel/kalça oranı)

Artan beden kitle endeksi ile ilgili sağlık problemleri:

Şeker hastalığı (diyabet)
Kalp-damar hastalıkları
Bazı kanser türleri

Pilotlar güvenlik nedenleriyle de sağlıklı bir kiloda kalmalıdır (acil durumda kaçış)

İYİ BESLENME VE BAŞARILI BİR KİLO YÖNETİMİNİN 7 YOLU:

Sağlıklı bir kilo kalmak için gerektiği kadar kalori tüketin.
Yüksek rafine şeker içeriğiyle gıda alımını en aza indirin.
Dengeli bir diyet yapın.
Tuz alımını azaltın.
Evden uzakta iken sağlıklı seçimler yapın.
Gıda etiketlerini okuma ve anlama ile ilgilenin.
Tip 2 diyabet geliştirme riskinizi azaltın.

5 YİYECEK GRUBU;

Meyve ve Sebzeler:
Yiyeceklerimizin en az 1 / 3’ünü içermelidir.
Günde en az 400 gr (yani beş adet 80 gr porsiyon) meyve ve sebze yiyin
Karbonhidratlar: (patates, ekmek, pirinç, makarna)
Yiyeceklerimizin en az 1/3’ünü içermelidir.
Lifli besinlerden günde en az 30 gram yiyin (fındık, tam tahıllı pirinç)
Proteinler: (fasulye, balık, yumurta, et)
Daha fazla fasulye ve bakliyat, daha az işlenmiş et tüketilmeli
Haftada iki porsiyon balık tüketilmeli
yağsız et ve derisiz kümes hayvanları.
Et yemeklerini iyice pişirin.
Süt ve süt ürünleri ve alternatifleri:
Daha düşük yağlı çeşitleri seçin, ancak toplam şekeri azaltın.
Peynirler yağda ve tuzda yüksek olabilir.
Soya bazlı ürünler süt ürünlerine iyi alternatiflerdir.
Yağlar ve çeşitleri:
Mono ve doymamış yağları seçin
Trans yağlardan kaçının, çünkü kolesterol seviyenizi etkilerler, LDL’yi artırır, HDL’yi düşürürler.
Doymuş yağları tüketmeyin azaltın.

UYKU VE TIBBİ KOŞULLARIN ETKİSİ

Uyku sorunları ve profesyonel pilotlar ile ilgili bilimsel çalışmaların çoğu, bitkinliğin uyanıklık ve performans üzerindeki etkisini içermektedir.

Obstrüktif Uyku Apnesi (OSA), muhtemelen pilotlarda zayıf uykunun en yaygın tıbbi nedenidir. Uyku sırasında solunumda tekrarlanan duraklamalardan oluşur. OSA’nın etkileri, kesintili uyku sonucunda yorgunluk ve bitkinliğe karşı artan duyarlılık ile ertesi gün uyanıkken hissedilir.

UYKU APNESİ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ:
OBEZİTE (4 kat risk)
GENİŞ YAKA BEDENİ (bay 43cm/ bayan 41cm)
SİGARA İÇMEK (Üst solunum yollarında iltihaplanma ve şişme)
ERKEK OLMAK (Erkeklerde uyku apnesi olma ihtimali iki kat daha fazladır)
ALKOL KULLANIMI
40 YAŞ ÜSTÜ
MENAPOZ (menapozdan sonra risk artar)
AİLEDE UYKU APNESİ HİKAYESİ
BELİRLİ YÜZ KEMİK YAPISI ( kısa düşük çene, büyük dil)

VERİMSİZ UYKU TIBBİ SEBEPLERİNİN RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN 6 BASİT YOL:
Sağlıklı bir kiloyu muhafaza edin.
Aktif olun
Yatmadan önce alkol almaktan kaçının
Sigarayı bırakın
Uyku fırsatlarını akıllıca değerlendirin
Yatmadan önce kafein ve diğer uyarıcılardan kaçının

SİGARA İÇENLER ve UYKU
Nikotin ilk 2 saat için bir uyarıcıdır.
Gecenin ilk saatlerinde hafif uyku,
2 saatten sonra etkisi kaybolur,
Gerileme safhası gelişir.
Sigara içenler uykudan sonra daha az dinlenmiş hissetme eğilimindedir.
Sigara içenlerin uyku apnesi 2,5 kat daha fazladır.
Sigarayı bırakmak, riskleri hiç sigara içmeyen bir kişi ile aynı seviyeye azaltır.
Sirkadyen ritminiz hakkında bilgilenin
En çok uykunuzun geldiğini düşündüğünüz bir zamanlarda uyumaya çalışın.
Uyku fırsatlarından faydalanmayı maksimize edin.
Her 1 saat/zaman farkı dilimine tam olarak uyum sağlamak için en az bir gün gerekir.
10-20 dakika uyuklama / kestirme, bile uykusuzluk için yararlıdır.

YOLCULUKTA SAĞLIK

Çalışmanın niteliği nedeniyle, profesyonel pilotlar genellikle yurtdışına seyahat eder ve açık hava aktiviteleri gerçekleştirirken kötü gıda kalitesi, karayolu taşımacılığı kazaları ve kazalar gibi bir dizi artan sağlık riskine maruz kalırlar. Alkol veya ilaçların etkisi altında ise yaralanma riski artar.

GIDA ZEHİRLENMESİNİ ÖNLEMEK:

Evden uzakta bir yatıda veya gece molasında yemek yerken;

Bir kafeterya veya restoranın hijyeninden şüphe duyuyorsanız, orada yemek yemeyin.
Hijyen standartları genellikle yetersiz olduğundan, “sokak yemeği” yemeyin.
Her zaman taze pişmiş yemek yiyin.
Suyun içilemediği bir yerde, salata, meyve ve buz tüketmekten de kaçının.
Tüm et ve balıkların tamamen piştiğinden emin olun.

Uçuş sırasında yemek:
Kumandalardaki uçuş ekibi farklı yemekler yemelidir.
Kumandadaki pilotları farklı zamanlarda yemek yemelidir. (en az 30 dk tavsiye edilir.)

YURTDIŞI SEYAHATLERDE TIBBİ RİSKLERİ AZALTMAK İÇİN 9 YOL:
Aşılarınızı güncel tutun
Böceklerin risklerini kontrol edin ve gerektiği şekilde önleyici tedbir alın.
Gıda ve su hijyeni konusunda dikkatli olun
Ulaşım, eğlence ve saldırı risklerini azaltın
Kan grubunuzu bilin.
Güneş ışığına gereksiz maruz kalmaktan kaçının
Güvenilmez kaynaklardan ilaç kullanmayın
Rastgele partnerlerle cinsel ilişkiden kaçının
Hayvanlardan uzak durun.

3 TİP RİSKİ AZALTIN:

trafik yaralanmaları riskleri:
alkollü araç kullanmayın
başıboş hayvanlara dikkat edin
Bir araba kiralamadan önce lastiklerinin, emniyet kemerlerinin, farların ve frenlerin durumunu kontrol edin.
her zaman sürat limitlerine uyun.
bilmediğiniz ve aydınlatılmamış yollarda araç sürmeyin.

su eğlenceleri riskleri:
Dalışa başlamadan önce suyun derinliğini dikkatlice kontrol edin ve bulanık sulara dalmaktan kaçının.
Güvenli davranışları benimseyin: can yelekleri, gelgitler ve akıntılar hakkında yerellerden bilgi alın.
Suda veya yakınında herhangi bir aktiviteye başlamadan önce alkol tüketiminden kaçının.

kişilerarası şiddet riskleri:
Fiziksel kavgalara yol açabilecek sözel tartışmalara karışmaktan kaçının.
Gaspçılık olasılığına karşı uyanık olun.
Yalnızca tanınmış tedarikçilerden gelen taksileri kullanın.
Onları iyi tanıyana kadar başka birisinin özel otel odasına gitmekten kaçının.

İŞİTME VE GÖRÜŞ

İşitme kaybıyla ilgili temel endişe, iletişim yeteneğinin azalması ve bir ATC talimatının yanlış anlaşılma olasılığının artması riskidir. İşitme ile olduğu gibi, görme kaybı bir pilot için büyük güvenlik risklerine neden olma potansiyeline sahiptir.

Gürültülü hava aracı kullanıyorsanız, NIHL riski artar, bu nedenle işitme ve işitme süreniz boyunca işitme duyunuzu korumanıza özellikle dikkat edin.

Pilotlarda görüşü önemli ölçüde azaltma potansiyeline sahip en sık göz hastalıkları katarakt, yaşa bağlı maküler dejenerasyon, diyabetik retinopati, glokom ve göz yaralanmasıdır.

Bütün bu tanılar önlenebilir veya ilerlemesi geciktirilebilir.

Gürültü Seviyesi Regülasyonlarına göre; gürültü seviyesindeki 3 dB’lik artış ses basınç seviyesinde iki kat artışa neden olur.

82 dB(A) … 16 saat için kabul edilebilir gürültü seviyesi.

85 dB(A) … 8 saat için kabul edilebilir gürültü seviyesi. (mesleki limit)

88 dB(A) … 4 saat için kabul edilebilir gürültü seviyesi.

İŞİTME VE GÖRÜŞÜN KORUNMASI İÇİN ÖNEMLİ İPUÇLARI VE TAVSİYELER:

İşitme sürenizi uzun süreli yüksek arka plan gürültüsünden ve kısa süreli olsa bile yüksek seslerden koruyun
Ses seviyesini düşük tutun
Kulak koruyucuları kullanın
Herhangi bir işitme kaybına rastlarsanız doktorunuza danışın.
Ultraviyole radyasyona maruz kalmayı azaltın
Göz koruması kullanın
Sağlıklı dengeli beslenin
Diyabet riskini azaltın

Özetle görüşünüzü nasıl koruyacaksınız?
Ultraviyole radyasyona maruz kalmayı azaltın (UV).
Riskli faaliyetler yaparken göz koruması giyin.
Sağlıklı, dengeli bir diyet yapın – yeşil, yapraklı sebzeler ve balık açısından zengin olan.
Yüksek tansiyonu tedavi edin.
Diyabet riskini azaltın.
Kan kolesterol seviyelerini yönetin.
Sigarayı bırakın.

KAYNAK: “FITNESS TO FLY”, A Medical Guide For Pilots in collaboration with ICAO, IATA, IFALPA.