Sorumlu Kaptan Pilot

Bir Yolcu Uçağı Sorumlu Kaptan Pilotunun

Yetkileri, Görevleri ve Sorumlulukları Nelerdir?

Genellikle bir havayolu şirketinde KAPTAN pilotlar ATPL lisansına sahip pilotlar arasından görevlendirilirle ve havacılık işletmesinin Baş Pilotuna karşı sorumludurlar.

Bir havayolu şirketinde aynı uçuş görevinde birden fazla kaptan birlikte de uçabilir. Bu durumda şirkette kıdemli olan kaptan “sorumlu kaptan pilottur”

Sorumlu kaptan pilot da görev ve sorumluluklarının emniyetli bir şekilde, zamanında ve verimli bir şekilde yerine getirilmesinden yine şirketin Baş Pilotuna karşı sorumludur.

1. Kaptan, uçaktaki tüm mürettebatın, yolcuların ve yüklerin güvenliğinden, uçağa alınmasından itibaren uçuşun sonunda uçaktan inene kadar sorumludur.
2. Kaptan, emniyet tedbirlerini tehlikeye atan herhangi bir şey belirlerse, karar verme konusunda nihai yetkiye sahiptir.
3. Kaptan, motorlarını çalıştırdığı andan itibaren uçuş sonunda motorlarını susturuncaya kadar, uçağın güvenliğinden ve çalışmasından sorumludur.
4. Kaptan, komuta ettiği süre zarfında uçağın üzerinde nihai yetkiye sahiptir.
5. Kaptan, uçakta, kişilerin ve mülkiyetin güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli gördüğü emirleri verme yetkisine sahiptir.
6. Kaptan Tokyo Antlaşması gereği uçakta emniyet ve güvenliği tehlikeye sokan kişileri kelepçe vb yollarla yakalatma hakkına sahiptir.
7. Uçakta bulunan tüm kişiler, kaptanın emirlerine uymak zorundadır.
8. Kaptanın prosedürlere uygun olarak diğer mürettebata görev vermesi veya devretmesi, kaptanın uçuşun güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesine ilişkin nihai sorumluluğunu hiçbir şekilde etkilemez.
9. Tüm uçuş ekibi üyeleri Kaptan’ın yetkisine tabidir.
10. Kaptan, uçağa kumanda versin veya vermesin, şirketinin Operasyon El Kitaplarında belirtilen kurallara, metodlara ve basılı usullere uygun olarak uçağın işletilmesinden sorumludur
11. Kaptan, gerekli görürse güvenlik sınırlarının ötesinde daha fazla güvenlik marjı uygulama yetkisine sahiptir.
12. Kaptan, acil durumda, gerekli gördüğü herhangi bir işlemi yapacaktır ve gerekirse, uçuş güvenliği ile ilgili kurallardan, operasyonel usul ve yöntemlerden uçuş emniyeti adına sapabilir.
13. Kaptanların, görevi ile ilgili yasa, yönetmelik ve usulleri bildiği Taraf Devletlerin yasa, yönetmelik ve usullerine uyacağı farz ve kabul edilir.
14. Kaptan kendi görüşüne göre, uçağın veya yolcuların emniyeti için potansiyel bir tehlike teşkil edebilecek herhangi bir şahsın veya yükün herhangi bir parçasını terk etme veya uçağa almama yetkisine sahiptir.
15. Kaptan uçağın içinde, alkol veya uyuşturucu etkisi altında görünen bir kişinin, uçağın veya yolcuların güvenliğinin tehlikeye düştüğü durumda taşınmasına izin vermeyebilir.
16. Kaptanın taşınmaları halinde uçağın veya yolcuların emniyeti için herhangi bir tehlike oluşturacağını düşündüğü INAD (bir ülkeye kabul edilmeyerek geri gönderilen yolcu), veya DEPORTE (sınır dışı edilen yolcu) veya gözaltındaki kişilerin taşınmasını reddetme hakkı vardır.
17. Kaptan acil çıkışların yerleri ve ilgili güvenlik ve acil durum teçhizatının yeri ve kullanımı hakkında tüm yolcuların bilgilendirilmesini sağlamaktan da sorumludur.
18. Kaptan mevcut güncel şirket operasyon talimatlarına göre tüm operasyonel prosedürlerin ve kontrol listelerinin (çeklistlerin) yerine getirilmesinden sorumludur.
19. Kaptan, uçuşun yapılabilmesi için gerekli olan tüm Operasyon El Kitaplarının uçakta bulunduğundan emin olmalıdır.
20. Kaptan, planlanan uçuş sahası ve uçuş süresi için hava tahmini ve raporlarının uçuşun minimum uçuş değerlerini ihlal etmeden yapılabileceğini gösterdiğinden emin olmalıdır.
21. Kaptan, uçağın uçuşa elverişli olduğu ve konfigürasyonunun ve ekipmanının CDL ve MEL denilen uçabilmek için minimum teçhizat listeleri ile uyumlu olduğu ve çalışmayan teçhizatla uçuşa müsaadeli/yeterli bulunduğu bir uçağın uçuşa kabul edilip edilmemesi konusunda karar vermekle sorumludur.
22. Kaptan uçakta planlanan uçuş için, yeterli yakıt, yağ ve oksijen olduğundan emin olmalıdır.
23. Kaptan ayrıca uçuş için minimum güvenli irtifalar, havaalanı işletme limitleri ve yedek meydanların mevcudiyeti bakımından mevzuatta belirtilen hükümlere uyulmasını sağlamaktan sorumludur.
24. Kaptan uçağa doğru tip yakıt, yağ ve oksijen yüklenmesini ve planlanan uçuş gereksinimlerini karşılayacak miktarda kullanılmasını sağlar.
25. Kaptan, yükün uçağın kargo bölümünde dengeli dağıtılmasını ve güvenli bir şekilde emniyet altına alınmasını sağlamak için tedbir alacak ve uçak ağırlığının ve dengesinin limiler dahilinde olduğuna karar vermekten sorumludur.
26. Kaptan, uçak performansının, uçuşun güvenli bir şekilde tamamlanmasını sağlayacağını kontrol eder.
27. Kaptan, herhangi bir mürettebatın, uçağın güvenli bir şekilde operasyon yapabilmesi için gerekli olan görevler haricinde, kalkış, ilk tırmanışı, son yaklaşma ve iniş sırasında herhangi bir faaliyette bulunmasına izin vermez.
28. Kaptan, her bir mürettebatın tüm acil durum prosedürlerini, uçaktaki acil durum ekipmanlarının yerlerini ve kullanımını bildiğinden emin olmalı ve kalkış öncesinde ve kalkıştan önce uçuş ekibinin ve kabin ekibinin tahsis edilen yerlerinde emniyet kemerleri bağlı şekilde emniyette olmalarından sorumludur.
29. Kaptan, takside, kalkışta veya inişte veya uygun gördüğü her durumda (türbülans), tüm yolcuların kendi koltuklarına tam olarak oturtulmuş ve tüm kabin bagajlarının uygun yerlerde yerleştirilmesi için tüm makul tedbirleri almaktan sorumludur.
30. Kaptan, gerekli belgelerin ve el kitaplarının taşınmasını sağlamak ve makul bir şekilde beklenebilecek herhangi yedek meydana gidiş (divert) dahil olmak üzere, uçuş boyunca geçerli kalmasını sağlamaktan sorumludur.
31. Kaptan, uçakta geçerli haritaların, çizelgelerin ve ilgili dokümanların operasyonu kapsayacak şekilde mevcut olduğunu kontrol etmekten sorumludur.
32. Kaptan, uçuş öncesi kontrolün gerçekleştirildiğinden emin olmalıdır.
33. Kaptan, planlanan uçuş için gereken yer hizmetlerinin mevcut ve yeterli olduğunu kontrol edecektir.
34. Kaptan, uçuş verisi kaydedicisinin (FDR), uçuş sırasında devre dışı bırakılmasına, kapatılmasına veya silinmesine izin veremez ve bir kaza durumunda kaydedilen verilerin uçuştan sonra silinmesine de izin vermemekten sorumludur.
35. Kaptan uçuş görevi boyunca ilgili tüm telsiz radyo iletişim frekanslarının sürekli olarak dinlemesini sağlamaktan sorumludur.
36. Kaptan uçuş ekibine mutlaka kalkış ve yaklaşma brifinginin yapılmasından sorumludur.
37. Kaptan, Uçak Bakım Defterinin ve Resmi Uçuş Günlüğünün doldurulmasından sorumludur.
38. Kaptan uçuştan sonra gerekirse uçuş emniyet raporu doldurmaktan sorumludur.
39. Kaptan uçağın uçuştan sonra kontrol edilerek kapatılmasından veya bir sonraki uçuş ekibine veya yetkili bir bakım elemanına teslim edilmesini sağlamaktan sorumludur.
40. Kaptan, uçuş öncesi mürettebat brifingi yapmaktan sorumludur.
41. Kaptan, uçuş ekibi ve diğer mürettebat üyeleri arasında etkili bir iletişim kurmakla sorumludur. Hatta gerektiğinde yolcu ile de bilgilendirmek sureti ile iyi bir iletişim sağlaması zaruridir.
42. Kaptan Genel Yolcu Anonslarını yapmakla sorumludur.
43. Kaptan kokpit kapısının kullanımı ile ilgili esaslardan, kokpite tüm giriş ve çıkışlardan, kokpitin emniyet ve güvenliğinden sorumludur.
44. Kaptan gerekli görürse, mürettebat üyelerine uçuş sonrası bir brifing yapabilir.
45. Kaptan, gerekirse, kaptan görevlerinin belirli bölümlerini, görevin tamamında sorumlu olarak kalmak üzere diğer mürettebat üyelerine devredebilir.

Sonuç olarak SORUMLU KAPTAN PİLOT, kendisine emanet edilen uçağını, mürettebatını, yolcularını, yükünü ve uçuşla ilgili her türlü kaynağı en güvenli ve emniyetli şekilde yöneterek uçuş görevini yapmakla mükelleftir. Buna havacılık dilinde kısaca “CRM” yani Crew Resource Management (Ekip, Kaynak Yönetimi) diyebiliriz.