UÇUŞ HAYATINIZI ETKİLİ YÖNETMENİN 7 YOLU

Yeni teknolojilerin baş döndüren yükselişi ve uçuş hayatının artan talepleriyle birlikte pilotlar eskisine kıyasla çok daha fazla sorumluluk üstleniyor. Sorumluluk olur da yorgunluk ve bitkinlik olmaz mı? Yorgunluk ve bitkinlik ise stresin bir numaralı sebebi olarak sağlığımızı tehdit etmektedir. Dolayısı ile herkes sağlıklı bir yaşam için zaman ve stres yönetimine dair yeni yöntemler arayışında veya olmalı.

Ne yapmalı? Nasıl yapmalı?

1. İşlerinizi önceliklendirin.

Uçuştan önce, uçuş sırasında ve uçuştan sonraki zamanı kullanırken hep bir öncelik sıranız olsun. Örneğin; uçuştan önce yeterince dinlenmiş olmayı ağır bir spor faaliyetine veya gece geç saatlere kadar süren sosyal bir faaliyete tercih etmeliyiz. Uçuşa birkaç saat kala yarım kalan kitabımızı hevesle okumak yerine gideceğimiz meydanın hava koşullarına şöyle bir göz atmak uçuşa proaktif hazırlık seviyemizi artıracak ve farkındalığımıza katkıda bulunacaktır.

Neye odaklanmanız gerektiğini bilirseniz gününüzü kendiniz ve ekibiniz için en etkili olacak şekilde düzenleyebilirsiniz. Yatılı görevlerde uçuş öncesi gerçekleştireceğiniz faaliyetler uçuşa zihni ve fiziki hazırlık süresini de dikkate almalıdır.

Kendinize yardımcı olacak uçuştan önce yapmanız gereken işler listesi yapıp sonra da acil, gereksiz veya sonra da yapılabilecek olanları silerek işlerinizi önceliklendirebilirsiniz. Bazen elinizdeki kimi işlerin o kadar da hayati olmadığını fark edeceksiniz.

Uçuş için göreve geldiğinizde işlerinizin biraz daha düzenli olacağını düşünerek rahatlayabilirsiniz. Çünkü uçuş öncesi hazırlıklardan uçuş sonuna kadar herbir adımı Kontrol Listeleri (çeklistler), SOP’ler ve mevzuat zaten planlamıştır. Tek yapmanız gereken paterni bozmadan tane tane, sırayla, sakince prosedür ve çeklistleri takip etmek ekibinizi de buna motive ederek rahatlatmaktır. Kimse sizden olağanüstü bir performansla sihir yapmanızı beklemiyor.

Uçuş sırasında önceliklerinizi uçuşun o anki safhası belirleyecek olmakla beraber genel olarak tavsiyelerimiz şunlar olabilir:

Uçağın uçurulması her zaman birinci önceliklidir.
Uçuş emniyeti ve güvenliği konusunda kimsenin taviz vermemesini tavsiye ediniz.
İyi CRM alışkanlıkları sizi ve ekibinizi bir takım yaparak sinerji sağlar.
SOP uygulamalarına sıkı sıkıya bağlı kalmak işleri herkesin bildiği şekilde yapılmasını ve asgari müşterekte birleşerek tek akıl olarak hareket etmenize yardım eder.
Steril kokpit kurallarını vurgulamanız herkesin doğru şekilde işe odaklanmasına yardımcı olur.

Uçuştan sonra ise siz de dahil herkes bir an önce eve dönmek isterken ağır bir uçuş sonu brifingi yerine varsa kısaca ve basitçe daha iyi olması gereken birkaç husus ekip arabasında hatırlatılıp teşekkür edilerek daha az sorunlu yeni görevler için geri besleme sağlamak iyi olur.

Artık uçuş bitti ve eve döndünüz. Tüm ev halkının sizden beklediği vazife ve sorumluluklarınız size doğru son yaklaşmaya girmiş bekliyor. Fakat önceliğiniz istirahat etmek olmalı. Diğer işler emin olun yetişir. Kendinize ayıracağınız birkaç saatle ailenize çok daha uzun süre vakit ayırabilirsiniz.

2. Dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırın.

Uçuş öncesi dinlenme, çalışma ve hazırlıklarınız sırasında tüm sosyal medya hesaplarınızdan çıkıp elinizdeki işe odaklanın çünkü aynı anda birden fazla işle uğraşma girişimi, verimliliğinizi ve işinizin nihai kalitesini düşürecektir. Aşırı zihin yorucu faaliyetlerle, gereğinden fazla sosyal ilişkiler kurarak ya da dostlarınızın sorumluluklarını fazlasıyla üstlenerek dikkatinizi dağıtmamaya gayret edin. Edinmeniz gereken bir başka alışkanlık da, sosyal ağ bildirimlerinizi sessize almak olacaktır. Bu bildirimler sürekli telefona bakmanıza neden olur ve bütün bir günü düşündüğünüzde oldukça büyük bir zaman dilimine tekabül eder.

Uçuş sırasında uçuş ile ilgili gerekliliklerin dışındaki hususlara karşı ekibinizi ve kendinizi koruyun. Gereksiz, uzun ve zamansız sohbetler her zaman bişeylerin eksik yapılması anlamına gelir. Uçuş ekibindeki herkesi öncelikle işlerine odaklanacakları şekilde motive ederseniz geri dönüşü emniyetli ve güvenli bir uçuş için sağlam bir temel olacaktır.

3. Zihninizi dinlendirin.

Uçuş haricindeki günlerde her gün en az bir defa açık havada bişeyler yapmayı planlayın. Yürüyüş, spor, dostlarla bir kahve veya piknik. Tüm günü aralıksız olarak yatmak, uyumak kendinizi uyuşuk ve daha az yaratıcı hissetmenize dolayısı ile olması gerekenden daha az sosyal olmanıza yol açar. Spor yapmak, yemek pişirmek, gezip görmek kendinizi yenilemek, iş ve sosyal hayat performansınızı artıracak ve kendinizi daha iyi hissedeceksiniz. Bunları yaparken artan yaratıcılık duygunuzla belki de işinize katma değer sağlayacak yeni bakış açıları da geliştireceksiniz.

Uçuşta kendinizi yorgun, ağırlaşmış, bitkin, dikkati dağılmış, uykulu hissettiğiniz an potansiyel muhakeme zayıflıkları fırsat kolluyor denektir. Kumandaları devredin, koltuktan kalkın, ayakta durun, yürüyün, gerinin, tuvalete gidin, soğuk su ile yüzünüzü kollarınızı yıkayın, gerekirse tedbir alarak kısa bir şekerleme molası verin. Bunları en az bir saatte bir kez yapın. Uzun mesafe uçuşlarında istirahat sürenizi mümkün olduğunca yatay pozisyonda değerlendirin. Uyuyamasanız bile gözlerinizi karanlıkta dinlendirin. Hiçbir şey düşünmemeye çalışarak zihninizi dinlendirin.

Uzun bir uçuşun sonuna gelindiğinde siz de en az yolcular kadar yorgun ve bitkin düşmüş durumdasınız aslında. Fakat siz pilot olarak en dinç, uyanık ve kritik kararlar almanız gereken uçuşun en kritik safhasına geldiniz. Şu andan itibaren en yüksek performans siz ve ekibinizden bekleniyor. (komando herkesin bittiği yerde başlayan adamdır) Araştırmalara göre bir alçalma kahvesi içmenin tam sırası… Birer kahve de ekibinize ısmarlayın.

Uçuş sonrasında ise dikkatinizi artık dinlenebileceğiniz faaliyetlere yöneltin. Bilim insanlarına göre insan her gün yaptığı işten farklı bişeyler ile uğraşarak dinlenebilir. Bu nedenle dikkatinizi işten başka bişeye verebileceğiniz hobilerinizin olması faydalıdır. Seçeceğiniz spor faaliyetlerini de sakatlanma riski en az olanlardan yana kullanmanız mesleğinizi uzun süre yapabilmenize yardım edebilecektir. (Masa tenisi, yüzme, jogging, yürüyüş, vb)

4. Görevleri paylaşın.

Eşleriniz sizlerin mesaisine alışık olduğundan zaten aile içindeki bazı sorumluluklarınızı uzun süredir sırtlamışlardır. Onlara müteşekkiriz hepimiz. Fakat aile içi sorumluluklarınızı mümkün olduğunca bizzat kendiniz yapmaya çalışmanız sizi ailenizle daha fazla birlikte tutar ve aile sinerjisinden elde edeceğiniz pozitif enerji sizi daha güçlü kılar.

Uçuş öncesinden uçuş sonuna kadar uçuş ekibinizden herkesin öncelikle kendi görevini sonra gerek kalırsa talep edilen görevleri yapması için imkan ve ortam sağlayın. Sorumluluklarınızı diğer uçuş ekip üyeleri ile paylaşın. Hedefinize ulaşmak için durumu uygun kişiden yardım istemek stresinizi azaltır ve sizi yoğun iş yükü altında ezilmekten kurtarır ve en önemlisi de zaman kazandırır. Hep birlikte az zamanda çok iş yapmış olmanın başarı duygusunu yaşarsınız. Ekibinizi ve görevlerini iyi bilmek işi devretmeniz gerektiğinde kimi seçeceğiniz konusunda size yardımcı olur. Uçak harici kontrolünü o gün uçacak olan ve kokpit içinde yoğun bir hazırlık görevi olan ikinci pilottan istemek yerine ekipteki diğer kaptandan talep etmek daha emniyetlidir.

5. Zaman kaybı gereksiz meşguliyetleri azaltın.

İnsanın en kıymetli sermayesi zamandır. Zaman akar gider. Hiçbir yerden satın alamazsınız. Tek yapabileceğiniz akarken testiyi doldurmaktır. Uçuşta veya uçuş dışındaki yaşamınızda zaman yönünden hüsrana uğramamak için gereksiz meşguliyetleri azaltın. Bunlar çok kişisel olmakla beraber sosyal ağlarda bazen hiçbir işimize yaramayacak kişilerin paylaşımlarına bakılarak geçirilen saatlerin veya televizyonda bütün bir akşam zapping yapmanın veya bilgisayar karşısında o site senin bu site benim sörf yapmanın hem uçuş hem de sosyal hayatınızın neresine kalite katacağını sorgulamakla işe başlayabilirsiniz.

Uçuşta uçuşla ilgili şeylerin dışındaki her şey zaman kaybı ve gereksiz meşguliyet gibi gözükmekle beraber iş yükünün en az olduğu vakitlerde ve her şey kontrol altında iken biraz sohbet etmenin kimseye zararı yoktur. Önemli olan sohbetin çapraz kontrolü azaltacak, telsiz konuşmalarını kaçıracak, dikkati dağıtacak seviyeye gelmemesidir. Uçuşta kitap, gazete okumanın, tablet bilgisayardan oyun oynamanın veya müzik dinlemenin ölçüsünü kaçırmak çok olası olduğundan dikkatle yaklaşılması gereken ve zaten yasak olan bir takım konulardır.

6. Düzenli olun.

Karmaşa, verimliliğimiz açısından büyük bir engel teşkil edebilir; bu nedenle öncelikle gereksiz eşyalardan kurtulmakta fayda var. Hayatınızdaki gereksiz eşyaların hamallığını yapmayın. Onları muhafaza etmek taşımak korumak bakımını yapmak güncel tutmak yani eşyaya hizmet etmek zorunda kalmayın. İşinize yaramıyorsa işine yarayacak birine verin veya satın gitsin. Emin olun oldukça ferahlayacaksınız.

İşle ilgili dokümanlarınızı kitaplarınızı kâğıt şeklinde saklamak yerine dijital olarak bilgisayarınızda tutun ya da ortak bir bulut sisteminden faydalanın. Böylece hem dosyalarınıza her yerden erişebilir hem de güncelleyebilirsiniz.

Uçuş ortamı yani kokpitler genel olarak dar ve sınırlı genişliği olan mekanlardır. Bu nedenle özellikle kokpitte düzenli, tertipli ve organize olmak önemli bir gerekliliktir. Kokpitte bir haritayı sonuna kadar yayarak kullanamazsınız. Bu nedenle haritanın en ergonomik katlanma şeklini öğrenmelisiniz. İhtiyaç duyacağınız dijital dökümanlar en kolay erişebileceğiniz şekilde elinizin altında olmalıdır. Gözlük, kalem, kâğıt, sertifika, lisans, logbook, bilgisayar, tablet, telefon, şarj cihazı, ilaçlarınız ve benzeri ihtiyaçlarınıza kolayca ulaşabileceğiniz çok iyi organize edilmiş bir uçuş çantasına yapacağınız yatırım size konfor, ergonomi ve fonksiyonellik olarak geri dönecektir.

Acil ve en önemli olarak ihtiyaç duyabileceğiniz bilgilerin “clipboard” haline getirilmiş olarak (hard copy- yazılı) bulunması ise dijital cihazlarınızda pilin bitmesi veya arıza durumunda size yarı yolda kalmadan operasyona devam imkanı sağlayacaktır.

Nasıl ki uçağın kalkış iniş vs çeklistleri varsa kendiniz için de böyle çeklistler icat etmeniz bazı şeyleri evden çıkarken bazı şeyleri de uçağı terkederken unutmanızı engeller. Mesela evden çıkarken olmazsa olmazlar çeklisti yani minimum teçhizat listesi şunlar olabilir: Lisans, Logbook, Sağlık lisansı, Pasaport, Aşı kartı, Cep telefonu, Şarj seti, Gözlükler, Anahtarlık, Cüzdan, Şirket kimlik kartı, Havaalanları giriş kartı, ilaçlarınız … vb. Aynı çeklisti uçağı terkederken de kullanabilirsiniz. Yalnız buna şapkayı da eklemeyi unutmayın bu sefer.

7. Güncel kalın.

Yaşıyorsanız çevrenizle etkileşim halinde olmanız kaçınılmazdır. Çevreniz ise günümüzde hızla değişmekte, yenilenmekte ve gelişmektedir. Yaşlanmak da kaçınılmazdır ve sizi her gün biraz daha çevrenizden uzaklaştırmaya çalışırcasına yalnızlığa sevk etmek için elinden geleni yapar. Fakat ASLINDA GÜNCEL KALMAZSANIZ YAŞLANIRSINIZ. Ekonomi, politika, teknoloji, bilim, dünya gündeminden uzaklaştıkça daha fazla YAŞLANIRSINIZ. Ya da yaşlandığınızı daha çok hissedersiniz.

Gençlerle hatta çocuklarla da vakit geçirin. Onlara tecrübelerinizi aktarırken gündemden, gelişen teknolojiyi nasıl kullanacaklarına dair sohbetlerden geri kalmayın. Dikkat ederseniz senelerin kurt hocaları hala simülatör uçuş eğitimlerinde öğretmenlik yapmakta ve hala birçok yeni teknolojiyi etkin olarak kullanmaktadırlar.

Mesleğinizle ilgili yayınları takip edin. Sizin gibi eğitimli bir insan için günde 15 dakika bile yeterlidir. Şirket ve uçağınızla ilgili teknik bülten, duyurular ve güncellemeler için de belirli periyotlarla zaman ayırın.

İyi pilotlar daima kendilerini eğitirler.
Emniyetli uçuşlar…

Gökhan KARAKUŞ
Kaptan Pilot